КОЛЛЕГИУМ ИЕЗУИТОВ

Шесть веков пинской истории ушли в землю, не оставив на поверхности значимых следов. Пинск горел и разрушался…

Шэсць стагоддзяў пінскай гісторыі сышлі ў зямлю, не пакінуўшы на паверхні значных слядоў. Пінск гарэў і разбураўся ...

Six centuries of the history of Pinsk went into the ground, leaving significant traces on its surface. Pinsk was being burnt and destroyed...

Старейший исторический и архитектурный памятник столицы Полесья – это монументальный коллегиум, расположенный на главной площади Пинска. Прежде коллегиум входил в ансамбль иезуитского монастыря, построенного в XVII в. на средства канцлера великого литовского, виленского и пинского старосты Альбрехта Станислава Радзивилла (1593-1656), одного из образованнейших людей своего времени. В строительстве монастыря, которое длилось более четырех десятилетий, участвовало несколько поколений зодчих.

Найстарэйшы гістарычны і архітэктурны помнік сталіцы Палесся - гэта манументальны калегіум, размешчаны на галоўнай плошчы Пінска. Перш калегіум уваходзіў у ансамбль езуіцкага кляштара, пабудаванага ў XVII ст. на сродкі канцлера вялікага літоўскага, віленскага і пінскага старасты Альбрэхта Станіслава Радзівіла (1593-1656), аднаго з найбольш адукаваных людзей свайго часу. У будаўніцтве манастыра, якое доўжылася больш за чатыры дзесяцігоддзі, удзельнічала некалькі пакаленняў дойлідаў.

The oldest historical and architectural monument of the capital of Polessye is the monumental Collegium, located in the main square of Pinsk. Primarily, the Collegium was a part of the ensemble of the Jesuit monastery, built in the XVII century, at the expense of the Lithuanian Grand Chancellor, Vilna and Pinsk headman Albrecht Stanislaw Radziwill (1593-1656), one of the most educated men of his time. Several generations of architects were engaged in the construction of the monastery that lasted for more than four decades.

Три столетия доминантой монастырского комплекса и всего города был грандиозный костел Святого Станислава (1636-1647), равного которому не было во всем Великом княжестве Литовском. Величественная святыня послужила на своем веку иезуитам, потом базилианам, была православным Богоявленским собором и всегда оставалась символом города над Пиной, который издалека очаровывал и притягивал к себе. На башню костела в 1706 г. поднимался шведский король Карл XII, чтобы обозреть окрестности Пинска в поисках пути на Волынь.

Тры стагоддзі дамінантай кляштарнага комплексу і ўсяго горада быў грандыёзны касцёл Святога Станіслава (1636-1647), роўнага якому не было ва ўсім Вялікім княстве Літоўскім. Велічная святыня спачатку служыла  езуітам, потым –  базыльянам, была праваслаўным Богаяўленскім саборам і заўсёды заставалася сімвалам горада над Пінай, які здалёк зачароўваў і прыцягваў да сябе. На вежу касцёла ў 1706 г. уздымаўся шведскі кароль Карл XII, каб агледзіць наваколле Пінска ў пошуках шляху на Валынь.

For three centuries a great church of St. Stanislaus (1636-1647) was a dominant of the monastery complex and the whole city. There was no equal to it on the territory of the Grand Duchy of Lithuania. The majestic shrine served the Jesuits in its time, then the bazilians, it was also the Orthodox Cathedral of the Epiphany and had always been a symbol of the city on the River Pina, which fascinated and attracted from afar. The Swedish King Charles XII visited the cathedral in 1706 in order to observe the neighborhood of Pinsk from the tall tower looking for a possible pass-through to Volhynia.

Шедевр архитектуры был взорван в 1953 г. До наших дней от монастыря иезуитов, который строился с перерывами более 40 лет (1636-1676 гг.), дошли лишь коллегиум и два бывших монастырских флигеля со стороны реки. В облике коллегиума соединились совершенные пропорции ренессанса и художественные приемы барокко. Ни один из фасадов коллегиума не похож на другой, а фигурные фронтоны с завитками волют совсем сбивают с толку – где же главный фасад здания? Со стороны реки громадину коллегиума подпирает граненая башня – контрфорс, а в сторону города он раскрывается словно книга.

Шэдэўр архітэктуры быў узарваны ў 1953 г. Да нашых дзён ад кляштара езуітаў, які будаваўся з перапынкамі больш за 40 гадоў (1636-1676 гг.), дайшлі толькі калегіўм і два былых манастырскіх флігелі з боку ракі. У абліччы калегіума злучыліся дасканалыя прапорцыі рэнесансу і мастацкія прыёмы барока. Ні адзін з фасадаў калегіума не падобны на іншы, а фігурныя франтоны з завіткамі волют зусім збіваюць з панталыку - дзе ж галоўны фасад будынка? З боку ракі гмах калегіума падпірае гранёная вежа - контрфорс, а ў бок горада ён раскрываецца нібы кніга.

This architectural masterpiece was blown down in 1953. Out of all the parts of the Jesuit monastery, which was built intermittently for more than 40 years, (1636-1676) only the Collegium and two former monastic outbuildings from the river side were preserved. The image of the Collegium combines the perfect proportions of the Renaissance and the Baroque art techniques. None of the facades of the collegium resembles another; the curly gables with the swirls of the volutes are quite confusing - where is the main facade of the building? The faceted tower of the counterfort backs the whopper of the Collegium from the river side, and toward the city it opens like a book.

Могучие стены и своды коллегиума хранят дыхание вечности. Когда-то здесь блистали красноречием знаменитые профессора. Иезуитам удалось создать самую передовую в Европе систему образования. Они учили бесплатно, давая шанс стать образованными людьми бедным и богатым, не делая разницы между католиками и православными.

Магутныя сцены і скляпенні калегіума захоўваюць дыханне вечнасці. Калісьці тут бліскалі красамоўствам знакамітыя прафесары. Езуітам удалося стварыць самую перадавую ў Еўропе сістэму адукацыі. Яны вучылі задарма, даючы шанец стаць адукаванымі людзьмі бедным і багатым, не робячы розніцы паміж каталікамі і праваслаўнымі.

The mighty walls and vaults of the Collegium keep the breath of eternity and the eloquence of famous professors. The Jesuits managed to create the most advanced education system in Europe. They taught free of charge, giving the rich and poor a chance to become educated, without making the difference between the Catholics and the Orthodox

Полоцкий и Пинский коллегиумы считались лучшими в Великом княжестве Литовском – полный курс обучения (12-13 лет) обеспечивал университетский уровень знаний, с той лишь разницей, что здесь не присуждались ученые степени.

Полацкі і Пінскі калегіумы лічыліся лепшымі ў Вялікім княстве Літоўскім - поўны курс навучання (12-13 гадоў) забяспечваў універсітэцкі ўзровень ведаў, з той толькі розніцай, што тут не прысуджаліся вучоныя ступені.

Pinsk and Polotsk Collegiums were considered to be the best in the Grand Duchy of Lithuania; a full course of studying (12-13 years) provided the university level of knowledge, with the only difference, no scientific degrees were awarded.

В коллегиуме была богатая библиотека (в 1940 г. Вывезена из Пинска в Ленинград). Здесь действовала типография, где печатались литературные пробы учащихся. Студенческий театр разыгрывал мистерии из жизни святых. Первая на Полесье аптека тоже появилась в иезуитском монастыре.

У калегіуме была багатая бібліятэка (у 1940 г. вывезена з Пінска ў Ленінград). Тут дзейнічала друкарня, дзе друкаваліся літаратурныя пробы навучэнцаў. Студэнцкі тэатр разыгрываў містэрыі з жыцця святых. Першая на Палессі аптэка таксама з'явілася ў езуіцкім кляштары.

There was also a rich library in the Collegium (It was removed from Pinsk to Leningrad in 1940) and a printing house, which published the literary works of the students. The student theater played the mysteries of the saints’ life. The first drugstore on the territory of Polessye also appeared in the Jesuit monastery.

В числе знаменитых выпускников коллегиума были историк, поэт, религиозный и общественный деятель Адам Нарушевич (17331796), публицист и педагог Анастаз Людвиг Керсницкий (1678-1733), философ, географ, историк, педагог и религиозный деятель Кароль Вырвич (1717-1793), политический и хозяйственный деятель, реформатор Матеуш Бутримович (1745-1814).

У ліку знакамітых выпускнікоў калегіума былі гісторык, паэт, рэлігійны і грамадскі дзеяч Адам Нарушэвіч (1733–1796), публіцыст і педагог Анастаз Людвіг Керсніцкі (1678-1733), філосаф, географ, гісторык, педагог і рэлігійны дзеяч Караль Вырвіч (1717-1793), палітычны і гаспадарчы дзеяч, рэфарматар Матэуш Бутрымовіч (1745-1814).

A historian, poet, religious and social activist Adam Narushevich (1733-1796); a publicist and educator Anastaz Ludwig Kersnicki (1678-1733); a philosopher, geographer, historian, educator and religious leader Karol Wyrwich (1717-1793); a politician and businessman, Mateus Boutrimovich (1745-1814) were among the famous graduates of the Collegium.

Помнит старый коллегиум иезуитского проповедника Андрея Боболю, принявшего в 1657 г. мученическую смерть от казаков на яновском рынке и канонизированного католической церковью в 1938 г. В крипте костела многие годы покоились его святые мощи.

Памятае стары калегіум езуіцкага прапаведніка Андрэя Баболі, які прыняў у 1657 г. пакутніцкую смерць ад казакоў на янаўскім рынку і кананізаваны каталіцкай царквой у 1938 г. У крыпце касцёла многія гады знаходзіліся яго святыя мошчы.

The old Collegium remembers the old Jesuit missionary Andrew Bobolia, canonized by the Catholic Church in 1938 for his martyrdom of Cossacks on Yanov market in1657. His holy relics used to be buried in the crypt of the church for many years.

В эпоху Российской империи в бурсе, что размещалась в коллегиуме, учился Александр Власов (1874-1941), видный деятель белорусского Возрождения, редактор издатель «Нашай Нівы», ученый-экономист.

У эпоху Расійскай імперыі ў бурсе, што размяшчалася ў калегіуме, вучыўся Аляксандр Уласаў (1874-1941), бачны дзеяч беларускага Адраджэння, рэдактар выдавец «Нашай Нівы», вучоны-эканаміст.

In the era of the Russian Empire, Alexander Vlasov (1874-1941), a prominent figure of the Belarusian Revival, a publisher and editor of "Nasha Niva", a scientist and economist studied in the seminary, which was located in the Collegium at that time.

Сегодня мраморные ступени коллегиума ведут в Музей Белорусского Полесья, в экспозиции которого представлено немало интересных экспонатов, рассказывающих о природе, этнографии и истории Полесья. Гордость музея – «Полесская Третьяковка» – картинная галерея, где собрано более 2000 картин, в том числе портреты исторических личностей из коллекции князей Радзивиллов.

Сёння мармуровыя прыступкі калегіума вядуць у Музей Беларускага Палесся, у экспазіцыі якога прадстаўлена нямала цікавых экспанатаў, якія распавядаюць аб прыродзе, этнаграфіі і гісторыі Палесся. Гонар музея - «Палеская Трэццякоўка» - карцінная галерэя, дзе сабрана больш за 2000 картин, у тым ліку партрэты гістарычных асоб з калекцыі князёў Радзівілаў.

Today the marble steps of the Collegium lead to the Museum of the Belarusian Polessye. The exhibition represents many interesting exhibits, telling about the nature, history and ethnography of Polessye. The pride of the museum is «Tretyakov Gallery of Polessye» – an art gallery that includes more than 2000 paintings, as well as portraits of great figures of history from the Radziwills’ collection